نشست علمی مدیریت منابع آب و بررسی طرح های توسعه‌ای منابع آب خوزستان در شرایط خشکسالی در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، موضوع این نشست اهمیت تعامل مردم و مسئولین در شرایط کم آبی و بهره‌وری اقتصادی منابع آب بود که چهارشنبه (۲۱ اردیبهشت ماه) با حضور اساتید دانشکده مهندسی آب و محیط‌زیست دانشگاه شهید چمران در تالار دانشکده کشاورزی برگزار شد.

گامی در جهت توسعه پایدار

در این نشست، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی آب و محیط زیست بر ضرورت مدیریت منابع آب تاکید کرد و مدیریت «بهینه» منابع آب را گامی در جهت توسعه پایدار دانست.

دکتر عبدعلی ناصری اجرا نشدن «الگوی کشت» را دارای مخاطراتی زیاد دانست و گفت: عدم تحقق اجرای الگوی کشت موجب شده هر ساله بدنه کشاورزی استان و کشور زیان فراوان ببیند.

به گفته او، مطالعات چندین ساله شبکه‌های آبیاری و زهکشی نشان می‌دهد که بجز کشت‌های دائمی، حق‌آبه دیگری برای کشت‌های دیگر در تابستان در نظر گرفته نشده است.

این استاد دانشگاه، کشت برنجی را کِشتی پرمصرف دانست که در الگوی کشت گنجانده نشده و با توجه به تنش آبی موجود، باید محصولاتی دیگر جایگزین آن شود.

مصرف بهینه آب در صنعت نیشکر

ناصری در ادامه به مصرف بهینه آب در صنعت نیشکر اشاره و تاکید کرد که این صنعت با سهمیه آبی که در اختیار دارد، به روش‌های متعدد، راندمان آبیاری را افزایش داده است.

وی افزود: طرح‌های مختلفی برای افزایش بهره‌وری آب در این صنعت در حال انجام است که با اجرای آن، هم میزان مصرف آب در مزارع نیشکر کاهش می‌یابد و هم موجب افزایش تولید در سطح خواهد شد.

اجرای مدرن‌ترین شیوه آبیاری در مزارع

مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی از شیوه آبیاری «هیدروفلوم» مزارع نیشکر به عنوان پیشرفته‌ترین شیوه آبیاری دنیا یاد نمود و تاکید کرد، استفاده از این روش موجب افزایش بهره‌وری آب در صنعت نیشکر شده است.

در کنار روش آبیاری هیدروفلوم، سامانه آبیاری زیرسطحی قطره‌ای به صورت پایلوت نیز در این صنعت، در دست اجراست تا پس از پشتِ سر گذاشتن آزمایش‌های اولیه، در سطحی وسیع به کار گرفته شود.

به گفته مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، شیوه آبیاری قطره‌ای زیرسطحی قرار است از امسال در کشت و صنعت‌های نیشکری هر کدام در سطح یک مزرعه، به کار گرفته شود تا پس از طی روند تحقیقاتی و شناخت نقاط ضعف و قوت، به صورت گسترده در این صنعت به کار گرفته شود.

بازچرخانی و استفاده مجدد از زهاب نیشکر

ناصری در ادامه به شیوه‌های افزایش بهره‌وری آب در صنعت نیشکر اشاره کرد و گفت: حدود ۴۰ درصد آب مصرفی صنعت نیشکر از طریق زهکش‌های زیرزمینی مجددا به چرخه اکولوژیکی باز می‌گردد که به دلیل شیرین شدن اراضی و روش مبارزه بیولوژیک و همچنین حرکت به سمت بهره‌برداری از کودهای آلی، امکان استفاده مطلوب از زهاب و پروسه بازچرخانی مصرف آب را در زمینه‌های متعدد فراهم کرده است.

وی راندمان آبیاری در این صنعت نیز را ۲۰ درصد بالاتر از میانگین راندمان آبیاری سطحی کشور دانست و افزود: میانگین راندمان آبیاری در کشور بین ۳۵ تا ۴۰ درصد است و شرکت توسعه نیشکر توانسته به راندمان بین ۵۰ تا ۵۵ درصد برسد و در عین حال، طرح‌های تحقیقاتی متعددی دراین صنعت به منظور افزایش بهره‌وری آب در حال انجام است.

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی آب و محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود به محصولات تولیدی صنعت نیشکر اشاره کرد و بیان داشت، محصولات متنوع این صنعت امنیت غذایی را تامین کرده و باعث رشد اقتصادی کشور و رضایتمندی مردم شده است.

نیشکر؛ گیاهی با ارزش افزوده بالا

ناصری، صنعت نیشکر را دارای خانواده‌ای به وسعت ۱۰۰ هزار نفر در خوزستان عنوان کرد که توانسته با ایجاد اشتغالی بالغ بر ۲۶ هزار نفر در کشت و صنعت‌های هشتگانه، در تامین معیشت تعداد زیادی از خوزستانی‌ها نقش داشته باشد.

وی نیشکر را گیاهی با ارزش افزوده بالا توصیف کرد که از پسماند آن محصولاتی به بار می‌نشیند که هم نفع اقتصادی دارد و هم حافظ محیط زیست است.

الکل طبی، خمیرمایه، ام.دی.اف، خوراک دام، نئوپان، انواع شکر، شکر دارویی، شکر قهوه‌ای، یخ خشک، بیودی اکسید کربن و … از جمله محصولات جانبی این صنعت است.

تلفات حداقلی آب در شبکه آبیاری

ناصری در بخش دیگری از سخنان خود به شبکه آبیاری توسعه نیشکر اشاره کرد و گفت: شبکه آبیاری و زهکشی کشت و صنعت‌ها از ایستگاه پمپاژ شروع و تا فاروها در مزرعه امتداد می‌یابد.

مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی تلفات آب را در این شبکه آبیاری حداقل دانست.

به گفته ناصری، راندمان انتقال آب با توجه به وجود کانال‌های بتنی، تا ۹۵ درصد افزایش می‌یابد و سیستم توزیع آب نیز راندمانی ۹۳ درصدی دارد.

وی در ادامه به سیستم زهکشی مزارع نیشکر اشاره کرد و اظهار داشت، رشد گیاه نیشکر در زمین‌های شور و لم یزرع جنوب خوزستان حاصل سال‌ها پژوهش و تحقیق و اجرای سیستم دقیق زهکشی است.

مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی به آبیاری یک جویچه‌ درمیان هم اشاره کرد و بیان داشت، این نوع آبیاری نتایج قابل توجهی در مصرف بهینه آب و افزایش راندمان محصول نیشکر داشته است.

سوددهی بالای شرکت توسعه نیشکر

ناصری در پایان به خشکسالی بی‌سابقه سال گذشته اشاره کرد و گفت، با مدیریت بهینه منابع آبی، شرکت توسعه نیشکر یکی از سودده‌ترین سال‌های خود را پشت سر گذاشت.

دکتر مهدی قمشی، دکتر سید محمود کاشفی‌پور، دکتر حیدر زارعی از دیگر سخنرانان این نشست بودند.

در پایان نشست علمی مدیریت بهینه منابع آب، دانشجویان و حاضرین سوالات خود را مطرح کردند.